Zo ben ik nu eenmaal!

Dat is wat een cliënt van me onlangs tegen me zei. We hadden het over gedrag van haar waarvan zij zelf had aangegeven dat het haar vaak een hoop frustratie en teleurstelling opleverde en heel erg veel energie kostte. Mijn vraag daarop was: “Waarom doe je dat dan?” En daar kreeg ik dus bovenstaand antwoord op. En dat antwoord hoor ik vaker als ik mensen spreek over zaken waar ze tegenaan lopen of waar ze problemen mee ervaren. In dit geval ging het over het gericht zijn op anderen en het anderen altijd zo veel mogelijk naar hun zin te maken. Over welk persoonlijk belemmerend gedrag heb jij voor jezelf ook al de conclusie getrokken dat je ‘zo nu eenmaal bent’? 

Nu doe ik het niet meer

Nadat we het enkele keren over dit specifieke gedrag gesproken hadden, besefte ze zich wel dat dit niet goed voor haar was. Dus een van de daaropvolgende keren dat we het er over hadden zei ze vrij nuchter: “Nu doe ik het niet meer.” Op zich is dat dus een heel mooi resultaat. Maar vaak zit gedrag vast in ingesleten patronen en is het niet zo gemakkelijke om het gewoon ‘niet meer’ te doen. Zeker in onbekende, nieuwe situaties of situaties met spanning hebben mensen snel de neiging om terug te vallen in oude en vertrouwde patronen. Dat is nu eenmaal een bekende gewoonte, waar we zonder al te veel nadenken op terug (kunnen) vallen. Dus is de vraag hoe structureel op dat moment het gedrag al succesvol was aangepast. Maar er was nog iets belangrijkers. Welke positieve zaken zouden nu ook niet meer aan de orde zijn door het oude gedrag in zijn geheel niet meer te vertonen? Wat voor ander gedrag kwam er voor in de plaats?

Ieder gedrag heeft een positieve intentie

Dat ieder gedrag bedoel is om iets positief te bereiken is erg belangrijk om te beseffen. Want  waarom zouden we überhaupt iets doen als we daar bewust of onbewust van weten dat het niks positiefs op zou leveren? Instinctief doe je dat dan niet. Ook gedrag dat veel frustratie en teleurstelling oplevert (vaak omdat een bepaald gewenst resultaat uitblijft) heeft een positieve intentie. Het is heel belangrijk om erachter te komen wat die positieve intentie precies is. Want door in zijn geheel met het (belemmerende) gedrag te stoppen, stop je namelijk ook met het nastreven van die (onbewuste) positieve intentie. Maar is dat wel de bedoeling? Vaak niet. Sterker nog, het kan zo zijn dat door bepaald belemmerend gedrag te stoppen, mensen nog ongelukkiger waren. Dat komt dan doordat de positieve effecten van het specifieke gedrag ook nu niet meer gerealiseerd worden.

Effectief positieve resultaten realiseren

Door te achterhalen wat de positieve intentie van ieder gedrag is, zal je in staat zijn om een andere manier te vinden om diezelfde positieve intentie te realiseren. Maar dan op een manier die minder energie kost, minder teleurstelling oplevert en die voor minder frustratie zorgt. Kortom, je kan een manier vinden om effectiever je positieve intentie te realiseren. Pas als je dat gelukt is zal het stoppen van oud, belemmerend gedrag echt een significant en structureel positief verschil maken.

Zoek naar het positieve

Het is vaak gemakkelijk om onze focus op het negatieve te hebben. Wat gaat er niet goed? Wat kost (te) veel energie? Wat kan er beter? De antwoorden op die vragen hebben we meestal zo gevonden. Overal kan je echter ook iets positiefs in ontdekken. Ik ben hier in een eerder blog al over geschreven.

Je moet wel echt willen zoeken naar het positieve en het ook echt willen zien. En ik kan je zeggen: dat is soms helemaal niet makkelijk. In het geval van mijn client die ik in het begin beschreef was het zeker even zoeken naar het positieve van het belemmerende gedrag. En als coach is het dan soms best moeilijk om niet sturend te zijn in die zoektocht. Als objectieve buitenstaander heb je vaak sneller door wat het beoogde positieve resultaat is van het gedrag, maar dat besef moet van de client zelf komen. Anders zal het probleem nooit echt bij de kern worden aangepakt.

Waarom?

Gelukkig hebben coaches hier altijd een fantastische oplossing voor. Die oplossing bestaat eigenlijk maar uit één vraag: ‘Waarom?’ Die vraag kan je jezelf natuurlijk ook gewoon stellen. Waarom doe ik dit? Als je dan aan jezelf het antwoord geeft ‘Om weer teleurgesteld te worden!’, dan zal je merken dat dit niet klopt. Het voelt niet goed en je gelooft jezelf waarschijnlijk ook niet. Maar wat is het dan wel? Je zal door deze vraag aan jezelf te stellen altijd op zoek gaan naar iets positiefs. Je moet alleen niet te snel tevreden zijn met de antwoorden die langzaam aan boven komen borrelen. Blijf jezelf een aantal keer de ‘Waarom?’ vraag stellen. En vraag dan ook weer ‘Waarom?’ bij de antwoorden die dan bij je boven komen. Ik kan je verzekeren dat het soms een lastig, langdurig en confronterend proces zal zijn, maar dat het wel de eerste stap is om belemmerend gedrag om te vormen in nieuw gedrag met een positieve en stimulerende invloed. En uiteindelijk wil je toch af van dat belemmerende gedrag en vooral positief en succesvol bezig zijn? 

Ik ben benieuwd of de ‘Waarom?’ vraag jou kan helpen bij het ontdekken van het positieve achter belemmerend persoonlijk gedrag. Welk gedrag zou je graag positief veranderen? En van welk persoonlijk gedrag kan jij maar moeilijk de positieve intentie vinden? Ik hoor het graag van je.