Diversiteit
Op mijn reis door oostelijk Afrika ben ik veel diversiteit tegengekomen. Diversiteit in mensen, diversiteit in landschappen en diversiteit in dieren. Die diversiteit maakt zo’n reis ook juist zo mooi en interessant. Als je op safari zou gaan en je zou bijvoorbeeld alleen maar zebra’s zien, dan ben je op een gegeven moment toch echt wel uitgekeken op die dieren. Die diversiteit zorgt er ook voor dat je scherp en alert blijft.
Het ondernemerslandschap
Ik zie in die diversiteit een mooie parallel met het ondernemen. De diversiteit die ik in de dierenwereld in Afrika heb gezien, zie ik namelijk ook terug in het ondernemerslandschap. Je hebt ondernemingen in alle soorten en maten. Om er maar enkele te noemen op basis van de parallellen die ik zie:
- de gazelles: de kleine enthousiast rondspringende start-ups;
- de olifanten: de logge, grote, dikhuidige, trage groot-bedrijven;
- de krokodillen: de bijna onzichtbare bedrijven die soms ineens uit het niets hun slag lijken te slaan;
- de buffels: de gemoedelijk, stug doorwerkende MKB ondernemer;
- de leeuwen; de bedrijven die zonder enige moeite door het leven lijken te gaan en dan ineens een aanval doen en hun prooi uitschakelen;
- de gieren: de opportune gelukszoekers die meeprofiteren van het succes van anderen;
- de zebra’s: de zelfstandige ondernemer die zijn veiligheid zoekt in de samenwerking met anderen;
- etc.
Scherpte
Die diversiteit in het ondernemerslandschap is ook goed. Het houdt je als ondernemer namelijk scherp. Je moet kijken naar, oppassen voor en anticiperen op andere type bedrijven. Zijn ze sneller, zoals het jachtluipaard, dan jouw onderneming, of flexibeler/wendbaarder zoals een antilope? Kunnen ze langere tijd doorgaan in tijden van schaarste zoals de olifanten, of verbruiken ze snel veel energie en zijn ze dan opgebrand zoals een leeuw? Zijn ze inventief en dynamisch zoals bavianen of juist eenvoudige volgers zoals het wildebeest? Loeren ze geruisloos en bijna onzichtbaar onder de oppervlakte zoals de krokodil of kun je er vrijwel niet omheen, zoals om een neushoorn? Je moet je beseffen dat andere ondernemingen anders reageren op de omstandigheden die zich voordoen. Hoe zorg je dat je niet het slachtoffer wordt van de omstandigheden en het aflegt tegen je concurrenten? Net als in het dierenrijk gaat de regel in ondernemersland niet altijd op dat ‘de sterkte wint’. Darwin zie al “It is not the strongest of the species that survives, nor the most intelligent; it is the one most adaptable to change.”
Keuzes maken
Als ondernemer kan je heel veel leren als je aandachtig kijkt naar het dierenrijk. Ieder dier heeft zijn eigen specialisme en eigen sterktes en zwaktes. De evolutie heeft ze zo gevormd en heeft ervoor gezorgd dat ieder dier op haar eigen manier efficiënt is en in staat om te overleven. Je moet als ondernemer ook bewuste keuzes maken waar je met je bedrijf naartoe wilt en hoe je jezelf wilt organiseren. Probeer niet alles te willen en te kunnen. Dat kunnen dieren ook niet. Iedere diersoort heeft zijn eigen karakteristieke eigenschappen en talenten en door die talenten optimaal te benutten kan je overleven en floreren, zelfs in moeilijke tijden. Focus je energie op die dingen waar je goed in bent. Bescherm je daarnaast voor de zaken waar je kwetsbaar in bent. Ook voor ondernemers geldt: de bedrijven die zich het beste weten aan te passen aan veranderende omstandigheden zullen overleven.
De zesde safari les
Mijn vijfde belangrijke safari les: Ben flexibel en pas je aan naar de (veranderende) omstandigheden. Als je jezelf en je onderneming aan kan passen, dan ben je in staat om te overleven. En dat aanpassen is niet alleen noodzakelijk in tijden dat het slecht gaat. Als je alleen maar kijkt hoe je je aankan passen aan fouten of krapte, dan laat je veel groeipotentieel lopen. De urgentie is dan wel groter, waardoor ook de motivatie om aan te passen sterker is, maar ook in tijden van voorspeld en succes moet je je aan blijven passen. Anders laat je namelijk mogelijk interessante kansen liggen. De oude Griekse filosoof Heraclitus zei het rond 500 voor Christus al; ‘Verandering is de enige constante‘. Daar moet een ondernemer zich dagelijks van bewust zijn en er naar handelen om succesvol te kunnen zijn en blijven.
