Wanneer ben je nou echt ondernemer? Wat zijn de kenmerken van een ondernemer? 
Die vraag stel ik omdat ik onlangs een kennis van me, laten we hem voor het gemak Hans noemen, sprak die al meer dan 12 jaar een bedrijf heeft waar hij zijn boterham goed mee kan verdienen, maar die van zichzelf geen echte ondernemer vond.
Van Dale stelt als definitie van ondernemer: ‘persoon die in een tak van handel of bedrijf zelfstandig, voor eigen rekening en risico, werkt ….’. In mijn beleving en volgens deze definitie had ik dus toch echt met een ondernemer te maken.
Zelfbeeld
Maar waarom voelde Hans zich dan geen ondernemer? En wat maakt het eigenlijk uit of iemand zichzelf ondernemer vindt of niet? Feitelijk heeft het vooral te maken met het beeld dat iemand van zichzelf hebt en zijn verwachtingen. Hans associeerde een ondernemer met iemand die een succesvol bedrijf heeft met een eigen bedrijfspand, personeel, een ‘dik’ inkomen en die zelf desnoods ‘misbaar’ was zonder dat de zaak in zou storten. En een ondernemer moet GROOT DENKEN. Als ZZP-er had hij dat allemaal niet, dus was hij voor zichzelf geen ondernemer. Maar wat was hij dan wel?
Belemmerende overtuiging
Op zich hoeft het helemaal geen probleem te zijn als je jezelf niet als ondernemer ziet. In dit geval zag Hans zich als iemand die in het verleden een bepaald ’trucje’ had geleerd en dit nu heel goed als ZZP kon uitvoeren en daar ook voor betaald kreeg. Als het ware zag hij zichzelf als hobbyist die toevallig ook nog betaald kreeg voor zijn ‘hobby’. En dat kan prima werken.
Maar in dit geval belemmert deze overtuiging van het niet-ondernemer-zijn Hans enorm in zijn doen en laten en dus ook in zijn succes. Doordat hij zichzelf niet ziet als ondernemer, maar dat wel graag zou willen zijn, ontstaat er een minder positief (of zelf negatief) zelfbeeld. Hans legt de lat voor zichzelf zo hoog, dat hij het zichzelf vrijwel onmogelijk maakt om te slagen. En dat besef zorgt er dan weer voor dat hij ook minder zijn best doet om te slagen. En zo beland je dan in een neerwaardse spiraal, of op zijn best een vicieuze cirkel waar je niet meer uitkomt.
Inzicht en ruimte
Als coach is dit dus een mooie uitdaging. Hoe laat je iemand de eisen die hij aan zichzelf stelt en het beeld dat hij van zichzelf heeft veranderen? Vaak is het een kwestie van doorvragen naar het ‘Waarom?’. Waarom heeft iemand die specifieke definitie gegeven aan zijn doel? Waarom streeft hij dat doel na? Wat zou het bereiken van het beoogde doel opleveren en zijn er ook andere wegen om diezelfde resultaten te bereiken? En dan heb ik het niet over materiële zaken als omzet, winst of een bedrijfspand. Wat voor intrinsieke waarde wordt vervult en welk gevoel roept dat op?
Zoals het spreekwoord al zegt: er leiden vele wegen naar Rome. Door een te nauwe focus zie je soms de andere wegen naar het beoogde doel niet meer.
Ik zie het dan als mijn taak om als coach te zorgen voor dit besef en voor meer overzicht. Overzicht leidt uiteindelijk weer naar inzicht en ruimte. En ruimte geeft vaak mogelijkheid voor keuze.
En succes is een keuze!
Ik ben benieuwd naar jullie ideeën over ondernemerschap. Wanneer ben je ondernemer en wanneer ben je meer een (goed) betaalde hobbyist? En hoe zien jullie de verschillen en wat zijn de voordelen en nadelen van een bepaald zelfbeeld als ondernemer?
